گاز مبرد یخچال

توضیحات

گاز مبرد یخچال موضوعی است که در پست امروز مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت. در ادامه نیر به سوالاتی که در متن پرسیده می شود پاسخ داده خواهد شد.

گاز مبرد یخچال

گاز یخچال چیست؟

گاز مبرد یخچال چیست؟

گازهای مورد نیاز یخچال کدامند؟

فشار مورد نیاز برای گاز مبرد یخچال چه قدر است؟

مزایای گاز مبرد چیست؟

معایب گاز مبرد چیست؟

شارژ گاز یخچال چیست؟

گازهای مختلفی که برای مبرد یخچال استفاده می شوند چیست؟

ترازوی شارژ گاز به چه شکل مورد استفاده قرار می گیرد؟

تخلیه ی گاز مورد استفاده چگونه انجام می شود؟

جوشکاری پس از تخلیه ی گاز مبرد چگونه انجام می شود؟

تخلیه ی هوا قبل از شارژ دوباره به وسیله ی کمپرسور به چه صورت انجام می گیرد؟

خالی شدن گاز یخچال یعنی چه؟

علائم خالی شدن گاز یخچال چیست؟

گاز یخچال

گاز یخچال سیالی می باشد که کار خنک سازی را در یخچال های معمولی فریزر و صنعتی انجام می دهد. این گاز توانایی دارد از ترکیب چند گاز شیمیایی یا یک گاز واحد ایجاد گردد. هر یخچال به کمک یک سیکل تبریدی (چرخه ی فشار سازی بخار) عمل خنک سازی را بر عهده دارد. به این صورت که سیال مبرد در حالت گازی وارد کمپرسور یخچال می گردد.

بعد در داخل کمپرسور فشار سیال بالا می رود و گرمای زیادی را دریافت می نماید. بعد این گاز که به صورت فوق داغ قرار گرفته، داخل لوله های کندانسور به جریان می افتد.

گاز یخچال

با از دست دادن دما حالت مایع به خود می گیرد. بعد از آن سیال مبرد با عبور کردن از یک شیر فشار شکن، مهیای ورود به درون محفظه ی یخچال یا همان اواپراتور می شود. با عبور کردن سیال از شیر فشار شکن، فشار آن کم شده و به صورت مایع اشباع یا فوق العاده سرد وارد اواپراتور می گردد. با چرخش سیال مبرد در درون اواپراتور، گرمای درون محفظه ی یخچال دریافت می گردد و عمل خنک سازی صورت می گیرد.

سیال مبرد هم با دریافت گرمای درون یخچال از نو به گاز تبدیل می گردد. این مبرد یکی از انواع گاز فریون می تواند باشد. انتخاب مدل این گاز به نحوه ی طراحی شرکت، نوع کمپرسور و کارایی یخچال وابسته است.

آشنایی با گاز یخچال

طراحی یخچال های کنونی به گاز یخچال ربط دارد. در اولین یخچال های مصنوعی ایجاد شده عموما از آمونیاک برای سیال مبرد استفاده می گردد. با اینکه آمونیاک کارایی مناسبی داشته است، ولی قابل اشتعال بوده و در صورت نشت قادر است سبب مسمومیت اشخاص هم گردد.به همین جهت استفاده از آمونیاک کم کم از بین رفت و کمپانی های تولید کننده ی یخچال به گازهای دیگر روی آوردند.

آشنایی با گاز یخچال

از جمله گازهای یخچالی که هم اکنون هم مورد استفاده واقع می شود، گازهای فریون می باشد. اولین گاز فریونی که در یخچال استفاده شد، به فریون 12 مشهور بوده است. گازی بی بو که دارای عملکرد درستی بود. ولی به دلیل مسائل زیست محیطی کنار رفت.

فریون گازی می باشد که قادر است سبب تجزیه شیمیایی ترکیب اوزون گردد و به لایه ی اوزون صدمه وارد کند. امروزه به همین دلیل از سیال های مختلف و با ترکیب های شیمیایی گوناگون با عنوان گاز یخچال استفاده می گردد.

مانند R22,R134,R600,R407 و… می توان اشاره نمود. در همه ی این گازها که با عنوان cfc شناسایی شده اند.همچنان از گاز فریون نیز مورد استفاده قرار گرفته است. با این تفاوت که در اینجا با استفاده از ترکیب های شیمیایی تلاش شده تا آثار زیست تخریب پذیر این گاز کم شده و برای استفاده در یخچال ها مناسب سازی گردد.

گاز مبرد یخچال

اینکه گفته شود بهترین گاز یخچال یا مبرد کدام مورد می باشد، تقریباً بزرگ نمایی محسوب می شود؛ زیرا که مبرد کاملی پیدا نمی گردد که همه ی ویژگی ها را تمام و کمال در خود جای دهد و برای شارژ یخچال بهترین حالت محسوب شود، بلکه خریدار یخچال می بایست با لحاظ کردن مارک یخچال و مدل آن و سایر شرایط به دنبال مبرد یا همان گاز یخچالی بگردد که متناسب با خواسته های او در حد کامل نزدیک تر بوده باشد.

اوایل برای یخچال از گازهای آمونیاک NH3 و متیل کلرید CH3CL و دی اکسید گوگرد SO2 در شارژ گاز یخچال بهره برده می شد. اما به دلیل اینکه این گازها سمی بودند و حتی در مواقعی انسان را به کام مرگ می کشید

اولین گازی که جایگزین آمونیاک شد، گاز مبرد 12 با ترکیب CCL2F2 فاقد هر نوع رنگ، بو ولی با تخریب زیست محیطی با درصد بالا بوده است که سبب تخریب لایه ی ازون می شد. باید مد نظر داشت هر روزه متخصصان در این فکر بودندکه گاز مبرد بهتری را جایگزین گاز پیشین نمایند. در حقیقت تا به امروز گازهای فریون برای خنک کردن و شارژ گاز یخچال مورد استفاده قرار می گیرد.

گاز مبرد یخچال

از اساسی ترین قسمت های سیستم برودتی یخچال ها و شبکه های سرمایشی گاز مبرد یخچال می باشد. این گازها کارکردشان این است که گرمای مواد موجود در یخچال را از بین برده و به بیرون منتقل نمایند.

از قدیم مردم از گاز آمونیاک برای یخچال های خود بهره می بردندو این گاز هم همین وظیفه را انجام می دهد یعنی با جذب کردن گرما متراکم می شود و سبب به وجود آمدن سرما در محیط می شود. گاز مبرد یخچال که در این سیستم و کولر گازی ها موجود است با وجود کندانسور تحت فشار بالا واقع شده و تبدیل به مایع می گردد.

این مایع که حاصل کار کندانسور می باشد وظیفه اش این است که سرما را در محیط یخچال به وجود آورد. گاز مبرد در همه ی سیستم های برودتی در انواع متفاوت موجود است.

به طور معمول این گاز با عنوان فریون در سیستم های برودتی استفاده می گشت که به دلیل ضررهایی که برای محیط زیست ایجاد می کرد گازهایی با ترکیبات نو را تولید نمودندکه هر کدام ویژگی های مخصوص به خود را دارند.

انواع گاز مورد نیاز یخچال

انواع گاز مورد نیاز یخچال

گاز آمونیاک:

گاز R717 از جمله گازهای طبیعی می باشد که هیچ گونه ضرری برای طبیعت نمی تواند داشته باشد. اما به دلیل اینکه سمی است والبته قابلیت اشتعال زایی کمی که دارد متخصصین را به فکر انداخت تا از گاز دیگری بهره ببرند.

این گاز دارای بوی ناخوشایندی است که آن را قابل تشخیص می نماید. تنها روش مهار کردن نشتی و برطرف کردن خطر آن تعبیه نمودن یک چیلر آمونیاک و فن در اتاقی عایق بندی شده، می باشد.

گاز آمونیاک:

این گاز به دلیل خاصیت سرماسازی قوی بیشتر در کارخانه ها و سردخانه های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. تا به درستی از مواد غذایی نگهداری نماید. وزن آمونیک از هوا نیز کم تر می باشد. از این رو به آسانی در هوا پخش و شناور می گردد.

گاز دی اکسید کربن یا R744:

از نمونه گازهای طبیعی می باشد که هیچ نوع ضرر برای طبیعت نخواهد داشت. امروزه با وجود تغییرات زیاد آن را بیشتر استفاده می کنند. از لحاظ حجم و وزن سنگین تر از هوا است که این امر امکان دارد به مدت زیادی سبب ایجاد خفگی و مرگ شود. ین گاز غیر رسمی استولی بیشتر در گازهای گلخانه ای و کپسول های آتش نشانی استفاده می شود.

هوا:

R729 این گاز هم به عنوان گاز سرمایشی استفاده می شود. به خاطر مصرف انرژی زیاد و بازدهی خیلی کم ولی به طور عموم در خنک کردن کابین هواپیماها استفاده می شود. برای اینکه از این گاز در مصارف تجاری و… بتوان استفاده کرد. می بایست کاری انجام داد که هزینه های آن به صرفه شود. از این رو لازم می باشد یک شرکت که تولید کننده است در زمینه ی ایجاد این

دستگاه ها سرمایه گذاری نماید تا هزینه ها کم شود.

هیدروکربن:

HC مبردهایی که در این گروه بیشتر برای شارژ یخچال مورد استفاده قرار می گیرند، گاز پروپانR290 و گاز ازوبوتان R600a هستند. اثرات زیست محیطی آنان خیلی کم می باشد. فاقد هر نوع رنگ و بویی می باشند. که آنان را غیر قابل تشخیص می نماید. به دلیل مشتعل بودن خطرناک هستند. از قابلیت سرماسازی خوبی برخوردارند اما به خاطر اینکه خیلی اشتعال زا هستند، معمولاً در مصارف خانگی و به خصوص سیستم های تهویه مورد استفاده واقع می شوند.

کلروفلوئورو کربن:

گازهایی که در گروه Cfcs بیشتر مورد استفاده واقع می شوند شامل: R11, R12, R13, R14 می شوند. که دارای راندمان مطلوبی می باشند. و از ایمنی مطلوبی برخوردار می باشند. غیر قابل اشتعال هم هستند ولی به خاطر اثرات زیست محیطی بدی که بر روی لایه ی ازون می گذارند، تولید، عرضه و مصرف آن ها در این چند دهه در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته متوقف گردیده است.

هیدروکلروفلوئورو کربن ها:

تنها گاز پر مصرف و معروف این رده گاز Hcfcs از نمونه گازهای R22 است. که متأسفانه هنوز نیز در کشور ما استفاده می شود. این از نظر مردم و پر استفاده بودن آن جز بهترین گاز یخچال محسوب می شود و نه از لحاظ کیفیت آن. این گازها هم ضررهای زیادی برای محیط زیست به همراه دارند؛

اما امروزه در حال منسوخ شدن می باشد و تا چند سال آینده دیگر از ان ها استفاده نمی شود. در کشورهایی که در حال توسعه می باشند گاز R32 بعنوان جایگزین گاز R22 در شارژ گاز یخچال مورد استفاده قرار گرفته است.

هیدروفلوئورو کربن ها:

Hfcs تنها جایگزین برای گازهایی می باشد که زیاد مورد استفاده قرار می گیرد و ویژگی های یک مبرد خوب را در خود جای داده است. R134a هم از این دسته گازهایی می باشد که در این رده قرار می گیرد.

ویژگی هایی که این گازها دارند غیر اشتعال بودن و غیر سمی بودن است که آن را محبوب تر از دیگر مبردها می نماید نمی توان گفت که جز بهترین گاز یخچال در این رده است ولی به دلیل داشتن ویژگی های برتر نسبت دیگر گازها جز بهترین گاز یخچال محسوب می گردد.

آزئوتروپ و زئوتروپ:

این گاز از گازهای مخلوط است همان گونه که از اسم این گازها معلوم است از ترکیب چند مبرد یا گاز سرمایشی حاصل می شوند .گاهی اوقات خواص قابل توجهی از یک مبرد نو را می توان به دست آورد.

گاز مبرد

ایجاد سرما در بیشتر سیستم های برودتی به طور تقریبی به شکلی مشابه انجام می گیرد. در این چرخه کمپرسور (موتور) نقشی اساسی را انجام می دهد.

موتور با به حرکت در آوردن گاز مبرد در مسیر، آن را فشرده می نماید. مزیت گازهای برودتی این می باشد که، اگر بعد از فشردن، فشار از روی آن از بین برود، میزان قابل توجهی سرما ایجاد می شود. برداشته شدن فشار از روی گاز توسط شیر انبساط صورت می گیرد. شیر انبساط با پاشش یا اسپری نمودن گاز مبرد، سرمای بالقوه ای که که در گاز وجود دارد را آزاد می نماید.

گازهای برودتی با گذشت زمان تحولات و پیشرفت های زیادی را به خود دیده اند.

انواع گاز های برودتی

هر گاز برودتی، خاصیت و ویژگی های مخصوص به خود را دارا است اما اصل ایجاد سرما بر اثر افزایش حجم در همه ی آن ها مشترک می باشد. امروزه شبکه های برودتی با توان و ظرفیت مختلف، با گازهای متفاوتی کار می نمایند.

مهم ترین این گازها بدین شرح است: R290, R600, R22, R134a و R134a که در دستگاه های متفاوتی مثل: یخچال، سردخانه، فریزر، کولرهای گازی، دستگاه های آزمایشی، موتورهای هواپیما و… از آن ها استفاده می گردد. هر گاز مبرد خواص و ویژگی های مخصوص به خود را دارا است که در ادامه به آن ها اشاره شده است.

انواع گاز های برودتی

نکات مهم وقت خرید گاز برودتی

به طور تقریبی معمولاً برندهایی که در بازار وجود دارند از کیفیت خوبی برخوردار می باشند. از خلوص قابل قبولی بالای 95 درصد برخوردار می باشند. از این رو برای استفاده در سیستم هایی مثل: کولر گازی، یخچال، چیلر و سردخانه های معمولی بالای صفر تفاوت چندانی ندارد که از کدام برند گاز را تهیه نمایند. وقتی دقت و وسواس در خرید گاز لازم می باشد که سیستم برودتی از دقت خیلی زیادی برخوردار باشد.

مثل : سانتریفیوژها و دیپ فریزرهای پزشکی که با دقت یک درجه و یا حتی کم تر کار می نمایند. معمولاً کپسول هایی که در بازار موجود هستند دارای 13.6 کیلوگرم وزن هستند. ولی اگر مدت زمان زیادی از انبار نمودن آن ها بگذرد امکان دارد کمی از وزن آن ها کم شود. از این رو بهتر می باشد که از یک عرضه کننده ی معتبر محصول را تهیه کنند.

گازهای مخصوص یخچال

گازهایی که امروزه درشارژ کردن یخچال ها مورد استفاده واقع می شود کم نمی باشند. البته بعضی از آنان مثل گاز R32 امروزه در بازار موجود نیستند.

گاز مبرد R11 یا فریون:

یک سی اف سی بی رنگ و بو است. اولین مبرد فریون که در شارژ گاز یخچال به شکل عمومی مورد استفاده واقع می شود. به نقطه ی جوش بالا در شبکه هایی با فشار پایین مورد استفاده قرار می گیرد ولی نسبت به دو هم نوع خود کم تر مصرف می شود. این نوع گازها به دلیل ضرر برای محیط زیست و تخریب کردن لایه ی ازون مصرف شان ممنوع شده است.

گاز مبرد R12 فریون:

یک گاز بی رنگ و بی بو است که در شارژ گاز یخچال به شکل همگانی مورد استفاده واقع می شود. به خاطر نقطه ی جوش بالا در شبکه های با فشار پایین مورد استفاده واقع شده ولی نسبت به دو هم نوع خود کم تر مصرف می شود. این نوع گازها هم به دلیل ضرر زیست محیطی بسیار زیاد و تخریب کردن لایه ی ازون مصرف شان ممنوع شده است.

گاز مبرد R12 فریون:

گاز مبرد R22– فریون:

یک گاز Hcfc پر تقاضا در کشورهای در حال توسعه می باشد. از محبوبی بالایی برخوردار است که به عنوان سوخت هم مورد استفاده قرار می گیرد. از اثر زیست محیطی بالایی برخوردار است و سبب تخریب لایه ی ازون می شود. به طور معمول در سیستم های تهویه ی هوا و گازهای کپسول آتش نشانی مورد استفاده واقع می شود.

گاز مبرد R22- فریون:

گاز R134a:

یکی از گازهاست که جایگزین خوبی برای R22 است که ضرر زیست محیطی کم تری نسبت به آن دارد، بدون رنگ است. مثل گاز R22 برای سوخت و مبرد در چیلرها، کولرها و شارژ یخچال ها استفاده می گردد. این مبرد از فشار پایین و میانه برخوردار است و در شبکه های سرد کننده ی صنایع برق و خودروسازی استفاده می شود و از نمونه گازهای مورد استفاده در کپسول های آتش نشانی هم است.

گاز مبرد R141a :

این گاز که به طور معمول در یخچال ها استفاده می شود به طور کامل بی رنگ، خیلی رونده و غیر قابل اشتعال است و به عنوان یکی از گازهای جایگزین برای R22 مورد استفاده قرار گرفته است. این گاز به عنوان گاز سرمایشی و منبع سوخت در کولر چیلر و شارژ گاز یخچال بکار می رود

گاز مبرد R141a :

گاز مبرد R402a:

این مبرد نیز ویژگی های متفاوتی دارا می باشد و در حقیقت اثر تخریب زیست محیطی مهم تری نسبت به هم نوعان خود دارا است. در کولرها، چیلرها و شارژ گاز یخچال مورد استفاده قرار می گیرد. مثل نمونه های قبلی که به آن ها اشاره شد در سیستم های تهویه و یا همان Air conditioner اسفاده گردیده و کپسول های آتش نشانی هم استفاده می شود.

گاز R404a:

از خواص این Hfc به بی رنگ بودن آن می توان اشاره کرد که کاهش دما عمل سرماسازی را انجام خواهد داد. به طور معمول در کولرها، چیلرها و یخچال ها و گاز کپسول های آتش نشانی استفاده می گردد. این گاز به عنوان یک مبرد در شبکه های سرمایشی صنعت های خودرو سازی داروسازی، الکترونیک و فرآیند تبرید مورد استفاده قرار می گیرد.

گاز R404a:

گاز R502a: فریون:

از خواص این Hfc کاملاً بدون رنگ بودن، تأثیر زیست محیطی کم تر در مقایسه با دیگر گازهای مبرد است و اغلب این گاز در کولرها، چیلرها و یخچال ها و گاز کپسول های آتش نشانی مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان یک مبرد در سیستم های سرمایشی صنعت های خودروسازی، داروسازی، الکترونیک و فرایند تبرید مورد استفاده قرار می گیرد.

گاز R134a:

این گاز را جایگزین گاز R12 کرده اند. این گاز را برای یخچال فریزرهای اتومبیل مورد استفاده قرار می دهند. اثر بدی که این گاز دارد این نیست به کره ی زمین آسیب بزند بلکه گاز قابل قبولی هم می باشد اما، اثرات زیان آوری روی پوست و چشم و ریه می گذارد. پس در زمان شارژ گاز سرویس کار می بایست خیلی مواظب باشد.

دارای نقطه ی جوش عالی برای سرمایش نیست و در کل گاز مبرد مناسبی نمی باشد. اکنون دیگر در یخچال فریزرهای جدید از این گاز استفاده نمی کنند و از گازهای آتش زای هیدروکربن استفاده می کنند.

روغنی که برای این گاز مناسب است روغن پلی استر و یا روغن مصنوعی است. برای عوض کردن گاز R12 به R134a می بایست چند نکته را در نظر گرفت:

گاز R134a:

روغن R12 روغنی معدنی

روغن R12 روغنی معدنی می باشد اما روغن R134a روغنی مصنوعی می باشد. گاز R134 به درایر یا رطوبت گیر xh9,Xh7 احتیاج دارد. زیرا دارای درایر قوی تری است و نوع آن نیز فرق می کند. مولکول گاز R134 نسبت به گاز R12 کوچک تر است؛ برای همین باید در جوشکاری لوله دقت بیشتری داشت.

مقدار جذب رطوبت در گاز R134: این گاز تا 30 برابر بیشتر ازگاز R12 دارای رطوبت است. هیچ وقت نباید کمپرسورهای R134 را برای تست کردن کارایی آن در هوای محیط که دارای رطوبت زیادی است، بیشتر از 30 ثانیه روشن نمود. چون رطوبتی که در هوا وجود دارد جذب روغن کمپرسور شده و در سیکل برودت باعث اخلال می شود.

در فیلتر درایر گاز R134 از رطوبت گیر Xh7 و Xh9 استفاده می گردد. طول لوله مویی در گاز R134 به طور تقریبی ده تا بیست درصد از گاز مبرد R12 بیشتر است اما حجم کندانسور و اوپراتور تغییری نمی نماید.

گاز R12 را می توان در سیستم گاز R134 بدون هیچ تغییری روغنش را شارژ کرد.

گاز R410:

کسانی که اطلاع دارند گاز یخچال چه چیزی است، نام این گاز زیاد به گوششان خورده است. این گاز ترکیب گازهای R32 و R125 به وجود آمده است که به اندازه ی برابر با هم ترکیب گشته و گاز R410a را ایجاد کرده اند.

این گاز هم جایگزین مناسبی برای گاز R22 است. گاز مبرد یخچال R410a به علت اینکه ترکیبی از چند گاز است، می بایست حتماً به صورت مایع شارژ گردد. نقطه ی جوش این گاز به نسبت گاز R290 کم تر است و از این نظر این گاز را بهتر از گاز R290 می توان در نظر گرفت.

گاز R401a:

از دیگر گازهای ترکیبی این گروه باید R401a اشاره کرد که از ترکیب چند گاز ایجاد می شود. این گاز به طور معمول در یخچال های فروشگاه های بزرگ استفاده می گردد.

گاز یخچال فریزر R401a از ترکیب گازهای R22,R152a و R124 ایجاد می شود. نقطه ی جوش این گاز نسبت به گازهای R410a و R600a کم تر است و از این نظر نسبت به آن ها برتری ندارد.

گاز R401a:

گاز مبرد R290 یا پروپان

R290 نامی مشترک پروپان با خلوص بالا می باشد. این گاز در صنایع یخچال و کولرهای گازی کاربرد دارد و جایگزین خوبی بجای R22 می باشد.

گاز R290 :

دارای خواص عالی برای ترمودینامیک که منجر به بهره وری بالای انرژی می گردد.

سازگاری درست با اجزای شبکه

در خیلی از موارد برای یخچال فریزرهای کوچک و متوسط و تهویه ی مطبوع مناسب می باشد.

روغن مناسب برای R290 نیز روغن های معدنی و مصنوعی است.

میزان مبرد گاز R290 به اجزا سیستم وابسته است.

به طور طبیعی گازهای R600 و R290 نسبت به گازهای R134 و R404 حدود 40 تا 50 درصد کم تر بکار می رود

گاز مبرد R600:

گاز مبرد 600R یا a600R که به آن ایزو بوتان هم می گویند و همین طور جزء گاز متان است، از نمونه مبردهای هیدروکربنی و گازهای طبیعی است. گازهای مبرد هیدروکربنی که با محیط زیست سازگاری دارند، غیر رسمی بوده و اثرات مخرب بر روی لایه ی ازون ندارد و جایگزین خوبی برای گازهای کلرو فلوئورو کربن ها و یا همان CFC ها است.

گازهای مبرد هیدروکربنی همین طور از نظر اقتصادی و بهره وری انرژی جایگاه خوبی دارند، به صورتی که اغلب مبردهای CFC و HFC بهره وری انرژی بالاتر و قیمت خرید پایین تری را دارا هستند.

گاز مبرد R600:

این گازها قابلیت اشتعال زایی دارند ولی اگر نکات ایمنی در ارتباط با استفاده از آن ها در سیستم تبریدی مثل یخچال فریزرها رعایت شود، استفاده کردن از آن ها خیلی بی خطر و ایمن خواهد بود.

استفاده از ایزوبوتان با عنوان گاز مبرد نخستین مرتبه در 1993 با تلاش یک شرکت آلمانی با عنوان Foron در پروژه ی Green peace صورت پذیرفت. گرین پیس شرکتی غیر دولتی می باشد که سعی کرده روش های نوین برای جایگزینی و از بین بردن مواد آلاینده ی محیط زیست که امروزه به ناچار مورد استفاده واقع می شوند، معرفی نمایند. این مجموعه در بیشتر از 39 کشور جهان دارای نمایندگی است.

رایج ترین گازهای مبرد

گاز مبرد 600R  و a600R امروزه از رایج ترین گازهای مبرد است که در یخچال فریزرها مورد استفاده قرار می گیرد. باید توجه داشت که سرویس، تعمیر و شارژ یخچال فریزرهایی که مبرد 600R دارند به تخصص و دانش کافی نیاز است. این گاز قابلیت اشتعال زیادی دارد و همین طور استفاده و کار با آن خیلی حساس می باشد و به احتیاط بالایی نیاز دارد و باید به وسیله ی اشخاصی که صلاحیت دارند مثل تکنسین ها، متخصصین و تعمیرکاران با تجربه انجام گیرد.

این گاز از نظر وزنی 43 درصد گاز R134 و 40 درصد وزنی برای R12 می بایست شارژ گردد.. گاز مبرد R600 مصرف برق و رده انرژی تا دو رتبه کاهش خواهد داد. هزینه تولید این گاز از گاز R12 و R134 پایین تر است. این گاز در مقایسه با گازهای R12 و R134 وقتی با بدن تماس پیدا می کند آسیب خیلی کم تری از نظر سمی بودن خواهد رساند

ترکیباتی از ایزوبوتان قادرند کارایی شبیه به گازهای R12,R22,R134 را دارا باشند که مهم ترین ترکیبات R600 می باشد. این گاز آخرین تلاش دانشمندان برای کم کردن آسیب به محیط زیست از طرف گازهای فریونی شمرده می شود. و قادر است جایگزین درستی برای گازهای فریونی گردد. جالب اینجا است که 90 درصد دستگاه های برودتی و تهویه ی مطبوع در کشور آلمان از گاز مبرد R600 بهره می برند. به دلیل فراوانی منشأ گاز R600 در همه ی دنیا انتظار می رود که این گاز به آسانی در دسترس باشد.

فشار مورد نیاز یخچال

از تفاوت های دارای اهمیت مبرد 600R که با اسم گاز فندک هم آن را می شناسند در مقایسه با مبردهایی که شناخته شده هستند مثل R134a و R12 فشار سیستم پایین تری دارد. در جدول زیر نیز فشار عملیاتی یخچال هایی که با R600  شارژ می شوند خیلی کم تر از سایر مبردها است که مورد استفاده قرار می گیرد.

فشار مبرد:

دما          R12           R600          R134a

10-       2/17         1/1          6/14

0         2/30          1/8          9/27

10          8/46          2/17          4/45

20          7/67          9/28          2/68

این گاز فشار خیلی کم تری در مقایسه با گاز R134a دارد. حدوداً پنجاه درصد کم تر.  اگر فشار گاز داخل اواپراتور در دمای منفی بیست یعنی در حدود پنج psi قرار گیرد، برای گاز R600a کم تر از 2 Psi است. برای دست یافتن به دماهای سردتر در فریز بهتر این می باشد که زیر 0 Psi قرار گیرد. این خاصیت ها موجب گشته تا این گاز به شدت مورد توجه کارخانه های یخچال سازی واقع شود. امروزه بیشتر از هشتاد درصد یخچال فریزرهای اروپایی با گاز R600a کار می نمایند.

مزایای مبرد R600

به غیر از مزیت فشار پایین یخچال فریزرهایی که دارای مبرد R600 هستند مزایای دیگری نیز هست که به آن اشاره خواهد شد.

میزان وزنی که گاز مبرد R600 احتیاج دارد به طور تقریبی نصف میزانی می باشد که گازهایی مثل R134a نیاز دارند.

به دلیل میزان گاز کم تر مورد احتیاج در یخچال فریزرهای R600 برای شارژ شدن نسبت به R12 و R134a مصرف برق و انرژی در کمپرسور یخچال خیلی کم است. از این رو مقدار فشار وارده به کمپرسور هم در این نمونه یخچال فریزر کم تر می باشد.

مزایای مبرد R600

همان گونه که گفته شد، R600 از گازهای  هیدروکربنی می باشد. برای همین اثرات زیست محیطی آن شامل odp که پتانسیل تخریب لایه ی ازون می باشد و Gwp هم پتانسیل گرمایش می باشد؛ برابر با صفر بوده که در مقایسه با سایر گازهای مبرد، شرایط مطلوب تری برای بهره بردن از آن را به وجود می آورد.

استفاده از انرژی R600 در مقایسه با سایر مبردها به نسبت بیشتر بوده و قبلا به آن اشاره شد که سرمای بیشتر را به همراه دارد.

معایب

داشتن خاصیت اشتعال پذیری و انفجار بالای گازهای هیدروکربنی از برجسته ترین عیب های این نمونه از گازهای مبرد است.

به دلیل حساسیت زیاد در رابطه با کار با این نوع مبردها نیروی متخصص برای خدمات رسانی، سرویس و شارژ دوباره ی مبرد R600 ضروری می باشد.

هیچ وقت نباید برای یخچال فریزرهایی که بیشتر 150 گرم از این گاز را محتاج هستند و در محیطی کوچک مانند خانه و یا مغازه ی سوپری قرار دارند نمی بایست مورد استفاده قرار گیرد. چون در صورت نشت و عدم تهویه سبب انفجار می گردد.

طول لوله مویی در گاز مبرد R600a حدوداً بیست تا سی درصد در مقایسه با گاز مبرد R134a کم تر می باشد. اما به دلیل سرمای بسیار گاز مبرد R600a این تغییرات هم اگر صورت نگیرد، دستگاه بدون مشکل کار خواهد کرد. اما با کارایی بهتر فاصله دارد.

مهم ترین مزیت این گاز که می بایست پیش از استفاده به آن توجه کرد، قابلیت انفجار آن ها است. جایگزینی یک گاز کمپرسور که قبلاً با گازهای فریونی کار می نموده با گاز R600 خیلی خطرناک، و اکیداً ممنوع است.

روغن گاز مبرد R600

گاز R600a دارای مولکول غیر قطبی می باشد. (بالعکس گاز R134a دارای مولکول قطبی می باشد). در کمپرسورهای R600a از روغن های معدنی خنثی مثل روغن R12 استفاده می کنند. در روغن کاری هم قطعات متحرک این نوع کمپرسور خیلی روان تر از مدل R134a و R12 است.

عکس العمل رطوبت با گاز R600

چون مولکول آب قطبی می باشد، با مولکول گاز R600 ترکیب نخواهد شد و از این جهت می باشد که در مقابل رطوبت این گاز پایدارتر از گاز R134a است.

عکس العمل رطوبت با گاز R600

شارژ گاز یخچال

وقتی که مبرد تخلیه گردد، می بایست با یک تعمیرکار تماس گرفت. با توجه داشتن به اینکه تخلیه ی گاز مبرد به دلیل نشتی یا خراب شدن یک قطعه در یخچال صورت می گیرد. می بایست قبل از شارژ نمودن دوباره ی گاز نقطه ی نشتی را پیدا نموده و مشکل ایجاد شده ی یخچال را رفع نمود.

تعمیرکارها معمولاً این کار را در خانه متقاضی سر و سامان می دهند. روند شارژ گاز یخچال به این شکل می باشد که تعمیرکار اول نقطه ی نشتی را پیدا کرده بعد اگر مشکل از خط لوله بوده باشد، توسط جوش یا عوض کردن لوله ها مشکل نشتی را از بین می برد.

بعد از اینکه مشکل نشتی برطرف گشت، نوبت شارژ گاز یخچال است. در این مرحله می بایست توجه داشت که گازهای یخچال دارای انواع مختلفی هستند و استفاده کردن از هر نوع گاز گزینه ی درستی برای فریزر و یخچال نیست.

بهتر می باشد که از دفترچه ی راهنمای یخچال یا نظر تعمیرکاران مجرب استفاده کرد. عمل شارژ گاز یخچال بعد از طی نمودن این مراحل انجام می پذیرد. بعد از شارژ دوباره معمولاً پیشنهاد این است چند ساعتی یخچال را خاموش نگه داشت. بعد یخچال را راه اندازی نموده و نحوه ی کار کردن آن را کنترل نمود.

ترازوی شارژ گاز

در مطالب قبل اشاره شد که از مزایای استفاده کردن از گاز R600 در یخچال فریزرهایی که امروز استفاده می شود، مقدار وزن کم تری از این گاز مبرد در مقایسه با سایر گازهای مبرد مورد احتیاج است. از این جهت بهترین راه برای شارژ گاز مبرد یخچال فریزرها با R600 استفاده کردن از ترازوی شارژ گاز است.

همین طور استفاده از شیوه ی وزنی و ترازوی شارژ برای شارژ دوباره گاز یخچال سبب راحتی بیشتر و سرعت در فرآیند شارژ تا زمانی حدوداً 4 تا 5 دقیقه می شود.

آموزش شیوه ی شارژ گاز یخچال فریزر R600 یا R600a

در این قسمت به طور خلاصه فرآیند شارژ کردن گاز مبرد یخچال توضیح داده خواهد شد. وسایلی که برای شارژ دوباره ی گاز مبرد یخچال مورد نیاز می باشد بدین شرح است:

1_ شیر سرویس 2_ پمپ وکیوم یا خلأ 3_کپسول گاز 4_ترمومتر 5_ درایر 6_پیچ گوشتی پینچ 7_وسایل حوشکاری 8_گیج فشار 9_شیلنگ بازیافت 10_سیم چین 11_کپسول بازیافت گاز 12_شیلنگ رابط بازیافت گاز

سازگاری با مواد

گازهای مبرد R600 به طور معمول با روغن های معدنی سازگار می باشند. پس از نظر سازگاری مثل مواد معدنی و شبیه با گاز مبرد R12 می باشند. استفاده ی الکیل های بنزین هم با این گازها ممکن می باشد. از آنجا که در چرخه ی سرمایشی گاز مبرد R600a خنثی می باشد، پس مشکل خاصی باید به وجود آید.

تخلیه گاز مبرد

بهره بردن از ابزارهای گاز شلنگ رابط تخلیه ی گاز، محفظه ی بازیافت و پیچ گوشتی پینچ برای این کار مورد نیاز است:

1_اول یخچال فریزر را باید از برق کشید و بعد از یک دقیقه دوباره آن را می بایست به پریز برق متصل کرد و بعد از گذشت حدوداً ده ثانیه مجدداً برق دستگاه را باید قطع کرد.

2_درب های دستگاه در هر دو قسمت یعنی یخچال و فریزر را باید باز کرد.

3_ با رعایت کردن نکات ایمنی می بایست شیلنگ رابط را به محفظه ی بازیافت گاز متصل کرد.

4_پیچ گوشتی پینچ را در لوله ی شارژ کمپرسور فشار داده و همین طور نشتی گاز اطراف جای سوراخ را بررسی کرد.

5_صبر کرد تا گاز تخلیه گردد.

نکته ی مهم: می توان از پمپ وکیوم به جای محفظه ی بازیافت گاز استفاده کرد. در این صورت با گذاشتن پمپ وکیوم در فضای باز در بخش سوم، شیلنگ رابط را به پمپ وصل کرد. بعد از آن پمپ را روشن کرده و تا تخلیه ی گاز منتظر ماند. اغلب این شیوه یک یا دو دقیقه بیشتر به طول نمی انجامد.

انجام دادن جوشکاری بعد از تخلیه ی گاز مبرد

اول ابزار پیچ گوشتی پینچ را باید از لوله ی شارژ کمپرسور خارج کرده و از عدم وجود گاز اطمینان حاصل کرد. بعد از آن لوله ی شارژ کمپرسور را باید با سیم چین برید و برای سلامت مجدد کار از نبود وجود گاز اطمینان پیدا کرد. پس از آن توسط ابزار جوشکاری لوله ی شارژ گاز و درایر قدیمی را خارج کرده و قطعات جدید نصب شود. باید دقت داشت که قبل از انجام جوشکاری بر روی لوله ی شارژ واشر درون آن را بیرون آورد.

تخلیه ی هوا قبل از شارژ دوباره به وسیله ی کمپرسور

واشر داخلی لوله ی شارژ کمپرسور را دوباره باید وصل کرد. بعد از آن شیلنگ رابط را از لوله ی شارژ کمپرسور به پمپ وکیوم وصل نمود. با روشن کردن پمپ وکیوم و اجازه دادن به آن حدوداً یک ساعت، باید منتظر تخلیه ی هوا از کمپرسور ماند. باید توجه کرد در صورتی که این زمان کم تر از یک ساعت به طول انجامد، پس از شارژ گاز دستگاه سرمایش و عملکرد خوبی ندارد.

خالی شدن گاز یخچال

اگر مقدار مبرد کاهش پیدا کند یا کاملاً خالی گردد، عمل سرمایش مختل گشته و به طور صحیح انجام نمی پذیرد. که در نهایت دمای داخل محفظه ی یخچال بالا می رود و کم کم محصولات درون یخچال فاسد می گردند.

با توجه داشتن به اینکه سیکل تبریدی یخچال یک سیکل بسته می باشد، طبیعتاً خالی گشتن مبرد می بایست دلیلی واضح مانند سوراخ شدن خطوط لوله را دارا باشد. مسئله ی خالی شدن گاز یخچال را به چند روش می توان جست و جو نمود:

به وجود آمدن نشتی در کندانسور

به وجود آمدن نشتی در قسمت اواپراتور

به وجود آمدن نشتی در خطوط لوله

به وجود آمدن اشکال در قسمت کمپرسور یخچال

افزایش پیدا کردن سن یخچال و کم کردن حجم مبرد به مرور زمان

علائم خالی شدن گاز یخچال

کم شدن سطح مبرد بر روی فرایند خنک سازی اثر می گذارد و در قدم اول موجب افزایش دمای داخل یخچال گردد. بنابراین مهم ترین علامت بالا رفتن دمای محفظه ی درون یخچال می باشد. می توان از روی کم کردن کیفیت محصولات غذایی و یا همچنین فاسد شدن این محصولات متوجه این موضوع شد. خرابی دیگر قسمت های یخچال هم روی کارایی سیکل تبرید اثر داشته باشد. ولی مهم ترین و بیشترین میزان خرابی یخچال ها به دلیل خالی شدن مبرد به وجود آمده است.

علائم خالی شدن گاز یخچال

دومین دلیلی می توان به آن دقت کرد، بوی گاز یخچال می باشد. خود مبرد فریون عملاً دارای بو نیست. ولی برای متوجه شدن نشتی معمولاً درکنار این گاز از دیگر ترکیبات شیمیایی هم استفاده می گردد.

این گازهایی که افزوده شده اغلب دارای بویی مشابه فاسد شدن غذا می باشند. از این رو امکان دارد احساس شود از درون یخچال بویی مثل فاسد شدن مواد غذایی به مشام می رسد. اما با کنترل کیفیت محصولات چیزی احساس نشود. این بوی نا خوشایند علامتی می باشد که هر چه سریع تر با یک تعمیرکار یخچال تماس گرفته شود.

نکته ی سوم، مسئله ی جابجایی یخچال فریزرها می باشد. خالی شدن مبرد معمولاً به دلیل نشتی پیدا کردن خطوط لوله یا یکی از اجزای یخچال می باشد. از این رو اگر در زمان اسباب کشی صدمه ای به یخچال وارد گردد، امکان دار سبب خالی شدن مبرد گشته و عملکرد سیکل تبریدی را مختل نماید.

علامت دیگری که امکان دارد خبر نشتی مبرد یخچال را دهد، کنترل دمای قسمت کندانسور یخچال می باشد. لوله های کندانسور را باید درست در پشت یخچال دید.

با لمس نمودن لوله های کندانسور، وقتی که یخچال در حال کار می باشد، می بایست گرمای مشخصی احساس شود. اگر قسمت های پایینی کندانسور خنک بوده و دارای گرمایی نباشد، این یعنی گاز در مدار یخچال در جریان نمی باشد و می بایست هر چه زودتر برای تعمیر یخچال اقدام نمود.

جنس خطوط لوله ی کندانسور و اواپراتور با توجه به شرکت سازنده ی یخچال از فولاد، مس یا آلومینیوم می تواند ساخته شود. بعضی مواقع هم از ترکیب چند فلز در ساخت یخچال فریزرها استفاده می گردد.

نکته ی قابل اهمیت این است که فلزاتی که در ساختمان فریزرها به کار رفته است، امکان دارد به مرور زمان دچار خوردگی گشته و نشتی در آن ایجاد شود. علائم خوردگی خطوط لوله را امکان دارد به شکل چشمی هم بتوان پیگیری نمود.

نتیجه گیری

موضوع این مقاله که گاز مبرد یخچال است مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. درطول مقاله در رابطه با گاز یخچال و انواع آن صحبت شد و کاربرد آنان توضیح داده شد که کدامیک برای استفاده یخچال های خانگی مناسب تر است.

بعضی از گاز ها اوایل مورد استفاده بودند اما به دلیل مناسب نبودن استفاده آن ها منسوخ شدند. از میان همه ی گازهایی که درباره شان صحبت شد گاز R600a از همه ی آن ها مناسب تر می باشد چه از لحاظ کم خطر بودن و چه از نظر آسیب نزدن و یا کم تر آسیب رساندن به محیط زیست.

نتیجه گیری

در مکان های مختلف باید اطلاع داشت که چه گازی برای استفاده مناسب است و این نکته به وسیله کارشناسان و متخصصان این حوزه قابل شناسایی و انجام شدن است. گاز مبرد یخچال همان طور که در طول مقاله نیز گفته شد برای یخچال فریزرهای مختلف، کارخانه جات، سردخانه ها و آتش نشانی ها مورد استفاده واقع می شود. بنابراین باید دقت داشت که چه نوع گازی برای چه کاری مناسب است تا مشکلی پیش نیاید.

نکته ی مهم دیگر مقاله که باید به آن اشاره کرد، میزان گازی است که در یخچال استفاده می شود زیرا کم و زیاد بودن آن امکان دارد به یخچال فریزرها آسیب وارد کند. و به موقع باید شارژ گاز انجام شود تا مشکلی برای آن ها ایجاد نشود.

از اینکه تا پایان ما را همراهی کردید متشکریم.