رگلاتور، رگولاتور، ریگلاتور یا مانومتر گاز چیست؟

رگلاتور، رگولاتور، ریگلاتور یا مانومتر گاز همه نام های متفاوتی از وسیله ایی است که برای کنترل و تنظیم فشار انواع گازها مورد استفاده قرار می گیرد. به عبارتی دیگر رگولاتورهای گاز تجهیزاتی هستند که به کمک آنها می توان فشار بالای گاز در سیلندر گاز یا خط گاز را به یک فشار قابل استفاده کاهش داد. بنابراین رگلاتور یا مانومتر در حقیقت ابزاری است فشارشکن که برای مایعات و گازها به کار می رود. به عبارت ساده تر مانومتر فشارسنجی است که با آن فشار گاز محبوس در یک ظرف را اندازه گیری می کنند.

توضیح بیشتر اینکه برای ذخیره سازی گازها بایستی آنها را تحت فشار در مخازن و یا سیلندرهایی که تحمل فشاری بالایی دارند نگهداری نمود. گازها را نمی توان به صورت مستقیم از مخازن یا سیلندرهای گاز به دلیل فشار بالا مورد استفاده قرار داد. بنابراین برای استفاده از گازها، باید از رگلاتور کاهنده فشار گاز استفاده شود. عملا رگولاتور امکان تنظیم فشار گاز خروجی را برای استفاده کننده فراهم می کند و او را قادر می سازد فشار گاز مورد نیاز خود را به دست آورد.

کاربر می تواند فشار خروجی سیلندر گاز را با داشتن رگلاتور تنظیم کند. فشار ورودی رگولاتور گاز با فشار داخل سیلندر یکسان است اما فشار مورد نیاز برای خط مصرف را با تنظیم فشار خروجی با رگولاتور می توان به حد مورد نظر رساند. به عبارت دیگر رگولاتور وسیله ای است که فشار بالای منبع گاز را به فشار پائین قابل مصرف کاهش می دهد.

رگلاتورها از جنس های استنلس استیل، برنج و کروم ساخته می شوند که هر کدام برای گازهای مختلف به کار می روند. برای گازهایی که سمی و دارای خورندگی هستند از رگلاتور استنلس استیل استفاده می شود و گازهایی که خنثی می باشند و هیچ خورندگی ندارند از رگولاتور برنج و روکش کروم استفاده می شود.

رگولاتور گاز یا همان فشارشکن گاز در سایزهای مختلف و برای مصارف مختلف وجود دارند. رگلاتور گاز بزرگ اغلب در ایستگاه های تقلیل فشار و خطوط پروسس و رگولاتور گاز کوچک معمولا در آزمایشگاهها و مراکز تحقیقاتی استفاده می شوند. یک رگلاتور گاز مناسب باید مستقل از تغییرات فشار ورودی و تغییرات جریان یا فلو، فشار خروجی ثابتی داشته باشد.

رگلاتور گاز شامل قطعات اصلی زیر می باشد:

۱- دیسک سوپاپ و اهرم رگلاتور

۲- دهانه رگلاتور گاز

۳- دیافراگم رگولاتور گاز

۴- فنر اصلی رگولاتور گاز

۵- دریچه رگولاتور گاز

ریگولاتور گاز به دو نوع رگولاتور گاز تک مرحله ای و رگلاتور گاز دو مرحله ای در سایزهای متفاوت تقسیم می شوند. رگلاتور کاهنده فشار از نظر نوع کاربرد و همچنین محل نصب رگولاتور به دسته های زیر تقسیم می شوند:
۱- رگولاتور گاز سرکپسولی (Cylinder Pressure Regulator)
۲- رگلاتور گاز نقطه مصرف (Point of Use Regulator)
۳- رگولاتور گاز بین خطی (Line Pressure Regulator)
۴- پانل رگلاتور گاز (Gas Pressure Control Panel)

نصب و نگهداری رگلاتور گاز

با توجه و دقت کافی هنگام نصب و استفاده مطلوب از آن تا مدت طولانی مشکلی پیش نمی آید. با این حال، اگر مشکلی رخ بدهد، تعمیر رگولاتور گاز معیوب، نیازمند بازبینی و بازرسی دقیق سرویسکار رگلاتور گاز و کارشناس فنی خواهد بود. بنابراین بهتر است نصب و راه اندازی رگلاتور گاز و تعمیر رگلاتور گاز توسط متخصص فنی انجام شود. نکاتی که قبل از نصب رگلاتور باید به آن توجه کرد، درک اجزای رگلاتور و نحوه عملکرد آن باعث تسریع در یافتن نحوه بروز مشکل در اجزای رگولاتور می شود.